သမိုင္းေၾကာင္းကိုေလ့လာစီခ်င္သည္

                                             Date&tTime..17:00:18:00:-1.10.2013
(သမိုင္းေၾကာင္းကိုေလ့လာစီခ်င္သည္)
ရခိုင္ကမ္းေျမာင္ေဒသသည္ဘဂၤလားပင္လယ္ေေအာ္ႏွင့္ဆက္စပ္လ်က္ဟိိျပီး၊ပင္လယ္လိႈင္းႀကီးလိႈင္းငယ္ရို႕သည္ကမ္းေသာင္နဖူးသို႔တဘုန္းဘုန္းရိုက္ခတ္လ်က္ဟိသည္။ရခိုင္ကုန္းတြင္းေဒသတြင္ျမစ္ေခ်ာင္းAင္းAိုင္အလြန္ေပါမ်ားျပီးျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသည္ပင္လယ္ထဲသို႔စီး၀င္သည္။ေျမာက္ပိုင္းရိွ(နတ္ျမစ္၊မယူျမစ္၊ကုလားတန္ျမစ္၊ေလးျမိဳ႕ ျမစ္)မ်ားတြင္ျမစ္လက္တက္ေပါင္းမ်ားစြာဟိသည္။ေတာင္ဘက္၌ျမစ္တို၊ေခ်ာင္းတို မ်ားသည္AရွိမွAေနာက္သို႔စီးဆင္းသည္။
ထင္ရွားေသာျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွာ (ဒလက္ေခ်ာင္း၊Aမ္းေခ်ာင္း၊မAီေခ်ာင္း၊လမူးေခ်ာင္း၊ဆားျပင္ေခ်ာင္း၊တန္းလြဲေခ်ာင္း၊ေတာင္ကုတ္ေခ်ာင္း၊သေဌးေခ်ာင္း၊ျပည့္ေခ်ာင္း၊သံတြဲျမစ္၊က်ိန္တလီေခ်ာင္းႏွင့္            ့ဂြေခ်ာင္း)ရို႕ျဖစ္သည္။ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားတြင္ျဖားရီAတက္Aက်ဟိသည္။ျဖားAတက္တြင္ပင္လယ္ငါးမ်ားသည္ကုန္းတြင္းျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသို႔ဒိုးယိုေပါက္၀င္ေရာက္၍ရခိုင္ျပည္တြင္သားငါးပုဇြန္Aလြန္ေပါမ်ားသည္။ရႈတိုင္းသာစြရခိုင္ၿမီကဗ်ာဆရာရို႕ကရခိုင္ေဒသကို“ ရိုးမေတာင္ဆိုင္း၊ပင္လယ္၀ိုင္း၍၊ရႈတိုင္းသာစြ၊ရခိုင္ၿမီ” ဟူ၍လည္းေကာင္း။
“ၿမီျပင္က်ယ္၀င္း၊လယ္ယာခင္းႏွင့္၊Aင္းAိုင္ျမစ္ေခ်ာင္း၊ပင္လယ္ေၾကာင္းႏွင့္” ဟူ၍လည္းေကာင္း။“က်ယ္ျပန္႔လွစြာ၊ကၽြန္းUီးၿမီမွာ၊သၿပီခလို႔၊ေရာင္ျမ၀ီ၀ီ၊ေAာင္ျခင္းညံ၍၊ေAာင္သံက်ဴးလို႔၊ဇမၺဳဒီမွာ၊သညီေ၀ါဟာ၊ေထာပနာႏွင့္၊ႀသဘာေသာင္းေသာင္း၊သတင္းေပၚ၍၊နင္းေက်ာ္ဘိေက၊သရီေခ်ာင္းတြင္၊မင္းေကာင္းႀကိမ္ဖန္၊ဗဟိုရ္ညံ၍၊
စည္သံရိုက္ဟီး၊ေရႊနန္းေဆာင္ျဖင့္၊ေျပာင္ေျပာင္ညီးေ
က၊ၿမိဳ႕ႀကီးဓညာ”စသည္ျဖင့္ လည္းေကာင္းစာဖြဲ႕ဆိုထားၾကပါသည္။

ငါးမ်ားရခိုင္Aေခၚ
ဤရီဤၿမီႏွင့္Aတူရွိပေ၀သဏီကပင္ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ရခိုင္သားမ်ားႏွင့္Aတူဒိုးတူေပါင္ဖက္နီထိုင္လာခသူမ်ားဟုဆိုခ်င္ပါသည္။ရခိုင္မ်ားသည္ျမစ္ေခ်ာင္းAင္းAိုင္ပင္လယ္ ၀ိုင္းလွ်က္မြီးဖြားလာၾကသူမ်ားျဖစ္ရာတနည္းAားျဖင့္ရခိုင္ငါးမ်ိဳးစံုႏွင့္Aတူ၀ိုင္းရံၾကီးျပင္းလာသူမ်ားပင္မဟုတ္ပါလား။ရခိုင္ငါးမ်ားတြင္ကိုယ္စီကိုယ္စီရခိုင္Aေခၚနာမဟိၿပီးသားျဖစ္ပါသည္။
ငါးသရြဲမင္းက်ား၊ဘီသွ်ပ္တရာ၊ငါးေခြးပနီ၊ပင္လယ္ငါးခူ၊ငါးသလဲထိုး၊သင္ေပါင္းထိုး (ေခၚ)သေဘၤာထိုး၊ငါးေတာက္တူ၊ငါးခ်ိဳင့္ၾကား၊ငါးပတုန္၊ေဒါင့္ဒနာ၊ငါးရင္းကုန္း၊ရုဇနား၊ငါးကန္႔ဗ်ိဳင္၊ငါးကုန္းညိဳ၊မ်က္ဆံက်ယ္၊ငါးဒါးလြယ္၊ငါးပသြင္၊စံလွေမ၊ငါးဒလာ၊ငါးသရြဲ၊ ငါးစရိုင္း၊ငါးႏုသန္း၊ငါးနံ႔သာ၊ငါးစလံုး၊ငါး၀မ္းပူ၊ငါးရစ္မ၊ငါးပယံု၊ငါးကန္သား၊ငါးသေပြ၊၀ါမရွီ၊ငါးလ၀ါ၊ငါးပါးသွ်င္း၊ငါးနီတူ၊ဗရဲဂါး၊မွ်ိဳင္ေသွ်၊စြန္ေသွ်၊ဖက္ေသွ်၊ခသွ်ာ၊Aာဖာ၊ ဘာသွ်ား၊ငါးဆူ၊ငါး၀၊ရိုးရည္၊ငါးညိဳ႔၊ရီခူ၊ရီေမ်ာက္၊ရီၾကက္၊ေဒါင္းေျပာက္၊ပဂ်င္းစသည့္ငါးAမည္မ်ားမွာရခိုင္သံပီသလွပါသည္။
Aျခားရခိုင္ငါးမ်ားမွာငါးသတစ္၊လက္ခြာ၊ငါးတန္၊ငါးျမင္း၊ငမန္း၊လိပ္ေက်ာက္၊ျပင္သာလိပ္၊ငါးရံ႕၊ငါးခူ၊ငါးျပီ၊ငါးရက္၊ငါးစြယ္၊ငါးေၾကး၊ငါးဖယ္၊ငါးခံုး၊ဂဏန္း၊ၾကက္ဖားပုစြန္၊ရီလားပုစြန္၊ေရႊပုစြန္၊ေက်ာက္ပုစြန္၊ပုစြန္တက္၊ပုစြန္စိတ္စသည္ျဖင့္Aသီးသီးဟိသည္။

ရခိုင္ေဒသUတုရာသီ
ရခိုင္ေဒသသည္လီျပင္းၿပီးမိုၾကီးေသာေဒသျဖစ္သည္။ႏွစ္စU္မိုးရီခ်ိန္လကၼ (၂၀၀) ေက်ာ္ရြာသည္။ေဒသAေခၚ(ရမ္းေပါက္လီ၊ဆင္ေခါင္းလီ၊ကတၱရန္လီ) ရို႕မွာရခိုင္ပင္လယ္လီမ်ားျဖစ္သည္။ႏြီေခါင္ေခါင္လဆန္းလဆုတ္ျဖားသီရက္မ်ားမွာ ေတာင္ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသည္သိသိသာသာရီေလ်ာ့က်လားေလ့မဟိပါ။မိုးတြင္းခါဆိုလွ်င္“၀ါဆို၀ါေခါင္၊ရီေဖာင္ေဖာင္”ဆိုေရပိုင္ရခိုင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားသည္ရီၿဖိဳးလွ်က္ဟိပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ရခိုင္ရီကိုႀကိိဳက္ၿပီးရခိုင္ရီတြင္ေပ်ာ္သည္။ရခိုင္ငါးမ်ားသည္ရခိုင္ရီျမီသဘာ၀ႏွင့္ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကိုခြဲခြာ၍Aျခားတပါးသို႔လားခ်င္လိုစိတ္ဟိမည္မထင္ပါ။၀ိသမေလာဘသားမ်ားမေထာက္မညွာဖမ္းဆီးယူလားသည့္Aခါမွသာပါ ေတာ္မူဘ၀သို႔ေရာက္လားမည္ျဖစ္ပါသည္။
By (သာျမ)
DJ-Zin Myo